|
VBScript'e
Giriş
Bu kitapçıktaki örneklerimizi VBScript diliyle yazacağımıza
göre, önce hızlı bir VBScript kursu görsek iyi olur. Visual
Basic dilini biliyorsanız, VBScript biliyorsunuz sayılır.
VBScript, güçlü bir dildir; ancak Netscape firmasının hiç bir
zaman Browser'ında istemci tarafında çalıştırılabilecek diller
arasında kabul etmemesi sebebiyle VBScript, Web'in istemci
tarafında kendisinden bekleneni yapamadı. MS'un Browser'ı
Internet Explorer ise VBScript ile yazacağınız İstemci-Tarafı
kodları okuyabilir ve icra edebilir.
Ne var ki ASP kodlarımız hiç bir zaman ziyaretçinin Browser'ının
yüzünü göremeyeceği ve sadece Server'da çalışacağı için
Server'da VBScript desteği bulunduğu sürece, ASP sayfalarınızı
VBScript ile yazabilirsiniz. Bir Server'da ASP desteği varsa,
VBScript desteği de var demektir.
VBScript'in hemen hemen bütün komutlarını ve yöntemlerini ASP'de
kullanabilirsiniz. Ancak bunun bir kaç kısıtlaması vardır. VB
veya VBScript'e ASP dışında aşina iseniz, mesaj kutusu (MsgBox)
ve girdi kutusu (InputBox) aracılığı ile programlarınıza
kullanıcının bilgi girmesini sağlayabileceğinizi biliyorsunuz
demektir. Bu iki komutu ASP içindeki VBScript kodunda
kullanamayız. Ayrıca ASP teknolojisi zaten VBScript'in bütün
komutlarını ve deyimlerini kullanmanızı da gerekli
kılmayacaktır. Göreceksiniz ki, mükemmel ASP sayfaları
oluşturmak için bile bir avuç VBScript komutu kullanacağız.
ASP sayfalarımızdaki HTML kodları ile VBScript (veya diğer
Script dillerinin) kodlarını birbirinden ayırmamız gerekir. Bu
ASP.DLL'ye, HTML'in nerede bittiğini, Script diliyle yazılmış
kodun nerede başladığını gösterebilmemiz için gerekli. Bunu
sağlamak için Script diliyle yazılmış herşeyi "<%" ve "%>"
işaretleri arasına alırız. ASP.DLL bu işaretleri görünce,
içindekileri "yazmak" yerine "yapar." Bir ASP sayfanızda HTML'in
klasik "<" ve ">" işaretleri arasındaki unsurlar, ASP.DLL
tarafından ziyaretçiye gönderilecek olan sayfaya aynen
aktarılır; ancak "<%" ve "%>" arasındaki herşey, başta
belirttiğiniz LANGUAGE etiketinde yazılı Script dilinin
yorumlayıcısına verilir; yorumlatılarak, gereği yerine
getirilir.
"<%" ve "%>" işaretlerine "sınırlayıcı" denir. Sınırlayıcının
içinde bir veya daha çok satır kod bulunabilir. Sınırlayıcılar
ve içindeki Script, HTML etiketlerinin içinde veya dışında yer
alabilir. Sınırlayıcının içindeki kodlarımızı açıklamak için
koyacağımız yorum satırlarının başına tek tırnak işareti (')
koyarız. İşte bu kuralları uyguladığımız bir ASP sayfası örneği:
<% @LANGUAGE=VBscript %>
<html>
<head>
<title>Hoşgeldiniz!</title>
<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=ISO-8859-9">
<meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=windows-1254">
</head>
<body>
<center>
<%
' Yazı tipi boyutunu tutacağımız bir değişken tanımlayalım
Dim fontBoyut
%>
<%
' yazı tipi boyutunu 1'den 7'ye kadar değiştirelim
For fontBoyut = 1 To 7
%>
<font size = <%=fontBoyut%>>
Hoşgeldiniz!<br>
<% Next %>
</center>
<h3>Bugün <% =WeekdayName(Weekday(Date)) %>, <% = Date %>.
Şu anda Server'da saat: <% = Time %>.<p>
</h3>
</body>
</html>
Burada sınırlayıcı arasında tek veya çok satırlı VBScript
kodları ile başında tek tırnak olan icra edilmeyen, yorum
satırlarını görüyorsunuz. HTML etiketinin içine gömülmüş
VBScript kodu ise HTML'in <FONT> etiketinde yer alıyor: <font
size = <%=fontBoyut%>>. Burada karşılaştığımız "<%=" ifadesi,
ASP'ye, "Bu değişkenin değerini bul ve tam buraya yaz!" dememizi
sağlıyor. Bu ifade daha sonra yakından ele alacağımız Response.Write
metodunun kısaltılmış halidir. HTML etiketinin içine yazdığımız
VBScript bölümünün kendi sınırlayıcı işaretlerinin yine de
kullanıldığına dikkat edin.
<asp0007.tif>
Bir iki yazım kuralı
VBScript komutları, anahtar kelimeleri ve değişken adlarının
büyük harf-küçük harf olması önemli değildir. Yani yukarıdaki
ifadelerden birini şu biçimlerden birinde yazabilirdik; kodumuz
yine de çalışırdı:
For fontBoyut = 1 To 7
FOR FONTBOYUT = 1 TO 7
for fontboyut = 1 to 7
Fakat... Bu demek değildir ki, VBScript ile kodlamanın kendi
gelenekleri yok! VBScript'çiler genellikle komutların birinci
harfini büyük yaparlar: For gibi. Değişken adlarında ise
kendinize anlamlı gelen bir biçim tutturabilir ve öyle devam
edebilirsiniz.
Eğer bir kod satırı çok uzun geliyor ve daha sonra anlaşılması
imkansız derecede uzuyorsa, bu satırı alt çizgi (_) ile aşağı
satırda devam ettirebilirsiniz. Örnek:
<%
If degisken1 > 1 And _
değisken1 < 10 Then
%>
Asp Derslerinin diğer Sayfaları için
tıklayınız
1
2
3
4
5
6
7 |
